AYT, YKS'nın (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) 2. oturumu olan Alan Yeterlilik Testleridir. 12.sınıf öğrencilerinin ya da lise mezunu olan kişilerin üniversitede 4 yıllık bir bölüme yerleşmek için girmesi gereken sınavdır. Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1, Sosyal Bilimler-2, Matematik ile Fen Bilimleri testlerinden oluşmaktadır. Adaylardan hesaplanmasını istedikleri puan türü için gereken testleri çözmeleri beklenmektedir.
AYT'nin açılımı Alan Yeterlilik Testleridir. 3 oturumlu bir sınav olan YKS'nin ikinci oturumu olan AYT, 12 Ekim 2017 tarihinden bu yana AYT olarak adlandırılmaktadır. YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) öncesi benzer adlı Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) isimli iki sınav yapılmaktaydı. 2018 yılından bu yana uygulanmakta olan AYT, LYS’nin yerini almıştır.
AYT, ortaöğretimden yükseköğretime geçiş sınavı olan YKS'nin (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) ikinci aşamasıdır ve 4 yıllık bir üniversiteye girmek isteyen tüm adayların girmesi gereken sınavdır. ÖSYM Aday İşlemleri Sisteminde kaydı olan ve İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Nüfus Müdürlüklerinden fotoğraflı Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı edinen tüm adaylar, ÖSYM Aday İşlemleri Sisteminde geçerli bir fotoğrafı bulunanlar sistemde geçerli eğitim bilgisi de bulunuyorsa bir başvuru merkezine gitmeye gerek kalmadan AYT başvurularını, sınava başvuru süresi içinde internet aracılığıyla veya ÖSYM Aday İşlemleri Mobil Uygulaması aracılığıyla bireysel olarak yapabilmekte ve belirlenen süre içinde sınav ücretini ödeyerek başvurularını tamamlayabilmektedir. ÖSYM tarafından AYT 2023 için belirlenen başvuru tarihi: 08.03.2023 - 23.03.2023. Geç başvuru günü ise 27.03.2023 - 03.04.2023’tür. AYT'ye başvururken izlenmesi gereken yol sırası ile aşağıda listelenmiştir:
AYT’ye giren adaylara birçok dersten soru sorulmaktadır. AYT'ye giren adaylar, hesaplanmasını istedikleri puan türü (puan türlerinin tamamının hesaplanmasını isteyenler bütün soruları çözmelidir.) için gereken testleri çözmelidir. AYT'de adayların karşısına çıkan dersler aşağıda listelenmiştir:
AYT’ye giren adaylara her dersten birçok konuyu içeren sorular sorulmaktadır. AYT’de yer alan Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1, Sosyal Bilimler-2, Matematik ile Fen Bilimleri testlerinin konuları aşağıda listelenmiştir.
2023 AYT Matematik konuları aşağıda listelenmiştir:
2023 AYT Geometri konuları aşağıda listelenmiştir:
2023 AYT Fizik konuları aşağıda listelenmiştir:
2023 AYT Kimya konuları aşağıda listelenmiştir:
2023 AYT Biyoloji konuları aşağıda listelenmiştir:
2023 AYT Edebiyat konuları aşağıda listelenmiştir:
2023 AYT Coğrafya konuları aşağıda listelenmiştir:
2023 AYT Tarih konuları aşağıda listelenmiştir:
2023 AYT Felsefe konuları aşağıda listelenmiştir:
2023 AYT Din Kültürü konuları aşağıda listelenmiştir:
AYT puanı, her aday için en fazla üç farklı türde hesaplanmaktadır. Hesaplanan üç puan türü ise: SAY (sayısal), EA (eşit ağırlık) ve SÖZ (sözel) puanıdır. AYT puanının hesaplanabilmesi için adaylar sayısal puan türünde Matematik Testi veya Fen Bilimleri Testi; eşit ağırlık puan türünde Matematik Testi veya Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 Testi; sözel puan türünde Türk Dili ve Edebiyatı Sosyal Bilimler-1 Testi veya Sosyal Bilimler-2 Testinden en az 0,5 ham puan almalıdır.
ÖSYM'nin kılavuzunda yer alan bilgiye göre "SAY, SÖZ, EA, DİL puanları A-SAY, A-SÖZ, A-EA, A-DİL puanlarının her biri kendi içinde en küçüğü 100, en büyüğü 500 olan puanlara dönüştürülerek oluşturulmaktadır".
AYT puanı ile üniversitelerin 4 yıllık bölümlerine girilebilmektedir. AYT’de sayısal, sözel, eşit ağırlık şeklinde 3 farklı puan türü bulunmaktadır. Öğrenciler kendi alanlarından girdikleri sınav sonucu ile birçok bölüme girebilmektedir. AYT puanı ile girilebilecek bölümler aşağıda listelenmiştir.
Sayısal puanı ile girilebilen bölümlerden bazıları:
Sözel puanı ile girilebilecek bölümlerden bazıları:
Eşit ağırlık puanı ile girilebilecek bölümlerden bazıları:
2023 AYT (Alan Yeterlilik Testleri) 18 Haziran 2023 (Pazar) saat 10.15'te gerçekleşecektir.
2023 AYT (Alan Yeterlilik Testleri) sınav sonucu 20.07.2023 tarihinde açıklanacaktır.
Sayısal derslere çalışmak için uygulanmakta olan tekniklerin doğru olması, öğrenme hızını arttırıcı etkenler arasında yer almaktadır.Bu derslere çalışırken matematik ve diğer sayısal derslerin çalışma tekniklerinde de bir takım farklılıklar söz konusu olmaktadır.
Sayısal dersler; matematik, geometri, fizik ve kimya olarak sayılabilir. Bu derslere çalışırken sözel derslere çalışmak gibi sadece okumak veya ezberlemek yeterli olmamaktadır.
Başarılı olmak için ilk olarak bir çalışma programı düzenlemeniz gerekir. Hazırladığınız çalışma planı ise çalışmak istediğiniz dersi ve konuları göz önüne alınarak hazırlanır.
Sayısal-Sözel-Eşit Ağırlık fark etmeden bir dersi öğrenmek için öncelikle konu anlatımlarına çalışmanız gerekir. Konu anlatımları, derslerin öğrenilmesinde oldukça önemli bir etkendir.
Bu sebeple AYT konu anlatım tercihlerinizi kaliteli kaynaklardan ve anlatımını seveceğiniz, anlayabileceğiniz öğretmenlerden yana yapmanız gerekir. Ayrıca sözel derslere kıyasla, sayısal derslerin bir öğretmen desteği olmadan öğrenilmesi oldukça zorlayıcı bir süreçtir.
Sayısal derslere çalışırken konunun mantığının öğrenilmesi gerekmektedir. Edebiyat ,tarih ve coğrafya gibi derslere nazaran ezber yapmak konuyu öğrenmenize ve karşılaştığınız tüm soruları çözmenize olanak sağlayacak bir unsur değildir.
Başarılı olmak için dersin konu anlatımlarının mutlaka dinlenmesi gerekmektedir. Konu anlatımı esnasında önemli yerlerin not alınması da öğrenmek için gereklidir. Öğrendiğiniz bilginin nerede ne şekilde kullanılacağını bilmeniz de soru çözümü sırasında yardımcı olacak en önemli unsurlar arasında bulunmaktadır.
Çalıştığınız derse göre uyguladığınız teknikler farklılık gösterir. Matematik ve geometri formülleri de soru çözümünde bilinmesi gerekmektedir. Formülleri ezberlemiş olsanız bile sadece formül ezberlemek soruları çözmek için yeterli gelmemektedir. Bunun yanında yorumda gerekmektedir.
Çoğu başarısızlığın sebebi inanmayarak yola çıkmaktır. ”Temelim yok, Ezberim yok yapamam” cümlesini atın. Yapmak zorundasınız ,mecbursunuz. Önce kendinize inanın ve bir hedef belirleyin. Bir temel oluşturmak istiyorsanız bunun için elbette ki çabalamanız gerekecek. Çalışmaktan ve çabalamaktan sıkıldığınız sürece temeli sağlam bir çalışma sistemine sahip olamazsınız.
Bu nedenle asla pes etmeden sorularla savaşmayı tercih ederek temelinizi sağlamlaştırmanızı tavsiye ederiz. Etrafınızda sıfırdan başlayıp üniversite kazanmış olan pek çok öğrenci görüyorsunuz. Youtube üzerinden bu gibi videolar izleyip moral motivasyon sağlayabilirsiniz.
Hangi bölümden girerseniz girin doğru kaynak tercihi çok önemlidir. Yanlış kaynak kullanımı bir senenizi heba edebilir. Öğrencilerin sıklıkla yaptığı hatalardan birisi bilindik ve zor kaynakları tercih etmektir. Şunu unutmayın ki temelinizin olmadığı bir ders için en çok satılan bir kitabı almanız o yayınevine para kazandırmaktan başka bir işe yaramaz.
ÖSYM çıkmış AYT sorularını inceledikten sonra o mantalitede soruları hazırlanmış kaynakları tercih etmelisiniz.
Her derste olduğu gibi sayısal derslerde de not çıkarmak çok önemlidir. Özellikle Fizik, Kimya ve sözel gibi derslerde kendi anladığınız şekilde küçük notlar bir dahaki karşılaştığınız sorularda çok faydalı olacaktır. Hatta derse aşinalığınız az ise formülleri, yazarları cümleler haline dönüştürmekten, uzun uzun notlar almaktan çekinmemelisiniz.
Sayısal ders çalışma disiplini soru çözmek ile oturtulur ancak not almanın, renkli kalemler kullanmanın önemi yadsınamaz. Bir ezberdeki her harfin ne olduğunu yazmalısınız.
Sayısal için geometri, fizik, kimya, biyoloji dersleri için ise mutlaka bol bol çizim yapmalısınız. Bu konu çalışma evresinden sonra gelen soru çözme evresinde şekilli soruları temiz kağıda farklı renkler kullanarak çizmeli ve altına gerekli bütün formülleri yazmalısınız.
Sözel dersler için de eser özetlerini, yazarları ve daha birçok ezberi yaparken öncelikle plan yapmayı unutmayın. Önünüze çıkan her eseri her yazarı ezberlememelisiniz.
AYT ve TYT arasındaki farklar aşağıda listelenmiştir: